ગુજરાત રાજ્ય માહિતી આયોગના અહેવાલમાં ત્રણ વિભાગોની માહિતીની પારદર્શિતા અને યોગ્ય પ્રવાહમાં ગંભીર ખામીઓ જોવા મળે છે

- એક પ્રતિનિધિ

ગુજરાત રાજ્ય માહિતી આયોગના 2023-24ના અહેવાલમાં રાજ્યના ત્રણ મુખ્ય વિભાગો—ગૃહ, મિસેલુ અને શહેરી વિકાસ વિભાગોની કામગીરી વિશે ગંભીર અવલોકન કરવામાં આવ્યું છે. કુલ મળેલી 1,31,875 અરજીઓમાંથી 69.42% અરજીઓ માત્ર આ ત્રણ વિભાગો સામે નોંધાવામાં આવી છે, જે સૂચવે છે કે આ વિભાગોમાં માહિતીની પારદર્શિતા અને યોગ્ય પ્રવાહમાં ગંભીર ખામી જોવા મળી રહી છે. વધુમાં, માહિતીના અધિકાર હેઠળ મળતી અરજીઓમાં અગાઉના વર્ષની સરખામણીમાં 10,385નો વધારો નોંધાયો છે, જે એ દિશામાં સંકેત આપે છે કે માહિતી સરળતાથી મળતી નથી અને નાગરિકો સંપૂર્ણ માહિતી મેળવવા વધુ પ્રયત્નશીલ બન્યા છે.

મહત્વપૂર્ણ એ છે કે આયોગ દ્વારા 118 કેસોમાં માહિતી અધિકારીઓ સામે દંડ વસૂલવાનું સૂચન કરાયું છે, જે માહિતીના અધિકાર અધિનિયમના અમલમાં ચાલતી ખામીઓની ગંભીર સ્થિતિને ઉજાગર કરે છે. ખાસ કરીને કાયદા, નાણાં અને સામાન્ય વહીવટ વિભાગોએ અરજી નકારવાનો દર અન્ય વિભાગોની તુલનાએ વધુ રાખ્યો છે, જે માહિતીના હક પર પ્રશ્ન ચિહ્ન ઊભું કરે છે.

વર્ષ 2023-24 દરમિયાન રાજ્યના વિવિધ વિભાગોને કુલ 1,31,875 અરજીઓ પ્રાપ્ત થઈ હતી. ગૃહ વિભાગે 30.53%, મિસેલુ વિભાગે 19.54% અને શહેરી વિકાસ વિભાગે 19.35% અરજીઓ પ્રાપ્ત કરી હતી. આયોગને કુલ 7,082 અપીલો અને ફરીયાદો મળી હતી, જેમાંથી 7,051 કેસોમાં ચુકાદાઓ આપવામાં આવ્યા હતા. તેમાંથી 86.19% અપીલો અને 13.81% ફરીયાદોનો સમાવેશ થાય છે. કુલ 118 કેસોમાં દંડ ફરમાવવામાં આવ્યો હતો, જે રૂ. 8,84,500 જેટલો હતો.

માહિતિના અધિકાર હેઠળ સૌથી વધુ અરજીઓ કલમ 19 હેઠળની અપીલ તરીકે 85.13% નોંધાઈ છે, જ્યારે કલમ 18 હેઠળની ફરીયાદોનો ટકા 14.87% રહ્યો છે. અહેવાલ મુજબ, અરજીઓ નકારવાનો સરેરાશ દર 5.23% રહ્યો છે, જોકે કાયદા વિભાગે 17.95%, નાણાં વિભાગે 16.27% અને સામાન્ય વહીવટ વિભાગે 11.97% અરજી નકારી હતી. નકારવામાં આવેલી અરજીઓનું મોટાભાગનું કારણ કલમ 8(1) ની વિવિધ જોગવાઈઓનો અમલ અને કલમ 9, 11, 24 હેઠળ માહિતી આપી શકાતી ન હોવું છે.

આયોગ દ્વારા સરકારને સૂચવવામાં આવ્યું છે કે વિવિધ પરમિટ, લાયસન્સ અને મંજૂરી સંબંધિત માહિતી સ્વયંપ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે અને ગેરકાયદેસર બાંધકામ તેમજ દબાણ સંબંધી માહિતી જનસામાન્ય માટે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે. માહિતીની ઉપલબ્ધતા વધારવા માટે ઇ-મેઇલ દ્વારા માહિતી પ્રદાન કરવાની પ્રક્રિયા સરળ બનાવવા અને ડિજિટલ ફોર્મેટમાં માહિતી આપવાની વ્યવસ્થા વિકસિત કરવાની ભલામણ પણ કરાઈ છે.

આયોગે માહિતી અધિકાર નિયમો-2010માં સુધારા માટે પણ સૂચનો આપ્યા છે, જેમાં અરજીકર્તાને માહિતી ઇ-મેઇલથી આપવા, નકલ ફી માટે સરળ વ્યવસ્થા ગોઠવવા અને ફીઝિકલ માહિતીના બદલે ડિજિટલ સ્વરૂપે માહિતી આપવા પ્રાથમિકતા આપવા પર ભાર મૂકાયો છે.

Comments

Aurangzeb’s last will recorded by his Maulvi: Allah shouldn't make anyone emperor

By Mohan Guruswamy Aurangzeb’s grave is a simple slab open to the sky lying along the roadside at Khuldabad near Aurangabad. I once stopped by to marvel at the tomb of an Emperor of India whose empire was as large as Ashoka the Great's. It was only post 1857 when Victoria's domain exceeded this. The epitaph reads: "Az tila o nuqreh gar saazand gumbad aghniyaa! Bar mazaar e ghareebaan gumbad e gardun bas ast." (The rich may well construct domes of gold and silver on their graves. For the poor folks like me, the sky is enough to shelter my grave) The modest tomb of Aurangzeb is perhaps the least recognised legacies of the Mughal Emperor who ruled the land for fifty eventful years. He was not a builder having expended his long tenure in war and conquest. Towards the end of his reign and life, he realised the futility of it all. He wrote: "Allah should not make anyone an emperor. The most unfortunate person is he who becomes one." Aurangzeb’s last will was re...

Beyond his riding skill, Karl Umrigar was admired for his radiance, sportsmanship, and affability

By Harsh Thakor* Karl Umrigar's name remains etched in the annals of Indian horse racing, a testament to a talent tragically cut short. An accident on the racetrack at the tender age of nineteen robbed India of a rider on the cusp of greatness. Had he survived, there's little doubt he would have ascended to international stature, possibly becoming the greatest Indian jockey ever. Even 46 years after his death, his name shines brightly, reminiscent of an inextinguishable star. His cousin, Pesi Shroff, himself blossomed into one of the most celebrated jockeys in Indian horse racing.

PUCL files complaint with SC against Gujarat police, municipal authorities for 'unlawful' demolitions, custodial 'violence'

By A Representative The People's Union for Civil Liberties (PUCL) has lodged a formal complaint with the Chief Justice of India, urging the Supreme Court to initiate suo-moto contempt proceedings against the police and municipal authorities in Ahmedabad, Gujarat. The complaint alleges that these officials have engaged in unlawful demolitions and custodial violence, in direct violation of a Supreme Court order issued in November 2024.

How the slogan Jai Bhim gained momentum as movement of popularity and revolution

By Dr Kapilendra Das* India is an incomprehensible plural country loaded with diversities of religions, castes, cultures, languages, dialects, tribes, societies, costumes, etc. The Indians have good manners/etiquette (decent social conduct, gesture, courtesy, politeness) that build healthy relationships and take them ahead to life. In many parts of India, in many situations, and on formal occasions, it is common for people of India to express and exchange respect, greetings, and salutation for which we people usually use words and phrases like- Namaskar, Namaste, Pranam, Ram Ram, Jai Ram ji, Jai Sriram, Good morning, shubha sakal, Radhe Radhe, Jai Bajarangabali, Jai Gopal, Jai Jai, Supravat, Good night, Shuvaratri, Jai Bhole, Salaam walekam, Walekam salaam, Radhaswami, Namo Buddhaya, Jai Bhim, Hello, and so on. A soft attitude always creates strong relationships. A relationship should not depend only on spoken words. They should rely on understanding the unspoken feeling too. So w...

Haven't done a good deed, inner soul is cursing me as sinner: Aurangzeb's last 'will'

Counterview Desk The Tomb of Aurangzeb, the last of the strong Mughal emperors, located in Khuldabad, Aurangabad district, Maharashtra, has this epitaph inscribed on it: "Az tila o nuqreh gar saazand gumbad aghniyaa! Bar mazaar e maa ghareebaan gumbad e gardun bas ast" (the rich may well construct domes of gold and silver on their graves. For the poor folks like me, the sky is enough to shelter my grave).

CPM’s evaluation of BJP reflects its political character and its reluctance to take on battle against neo-fascism

By Harsh Thakor* A controversial debate has emerged in the revolutionary camp regarding the Communist Party of India (Marxist)'s categorization of the Bharatiya Janata Party. Many Communists criticize the CPM’s reluctance to label the BJP as a fascist party and India as a fascist state. Various factors must be considered to arrive at an accurate assessment. Understanding the original meaning and historical development of fascism is essential, as well as analyzing how it manifests in the present global and national context.

State Human Rights Commission directs authorities to uphold environmental rights in Vadodara's Vishwamitri River Project

By A Representative The Gujarat State Human Rights Commission (GSHRC) has ordered state and Vadodara municipal authorities to strictly comply with environmental and human rights safeguards during the Vishwamitri River Rejuvenation Project, stressing that the river’s degradation disproportionately affects marginalized communities and violates citizens’ rights to a healthy environment. The Commission mandated an immediate halt to ecologically destructive practices, rehabilitation of affected communities, transparent adherence to National Green Tribunal (NGT) orders, and public consultations with experts and residents. The order follows the Concerned Citizens of Vadodara coalition—environmentalists, ecologists, and urban planners—submitting a detailed letter to authorities, amplifying calls for accountability. The group warned that current plans to “re-section” and “desilt” the river contradict the NGT’s 2021 Vishwamitri River Action Plan, which prioritizes floodpla...

How polarization between different ideological trends within the communist movement sharpened in India

By Harsh Thakor* This article is a rejoinder to A Note on Slogans of “Left Unity,” “Unity of the Communist Revolutionaries” and “Mass Line” by Umair Ahmed, published on the Nazariya blog .

Vadodara citizens urge authorities to adhere to environmental mandates in Vishwamitri River Rejuvenation Project

By A Representative A coalition of environmental activists, ecologists, and urban planners in Vadodara has issued an urgent appeal to state and municipal authorities, demanding strict compliance with court-mandated guidelines for the upcoming Vishwamitri River rejuvenation project. Scheduled to commence in March 2025, the initiative aims to mitigate flooding and restore the river, but citizens warn that current plans risk violating National Green Tribunal (NGT) orders and jeopardizing the river’s fragile ecosystem, home to endangered species like crocodiles and Indian Softshell Turtles.

Implications of deaths of Maoist leaders G. Renuka and Ankeshwarapu Sarayya in Chhattisgarh

By Harsh Thakor* In the wake of recent security operations in southern Chhattisgarh, two senior Maoist leaders, G. Renuka and Ankeshwarapu Sarayya, were killed. These operations, which took place amidst a historically significant Maoist presence, resulted in the deaths of 31 individuals on March 20th and 16 more three days prior.

Search This Blog