વાલજીભાઈ પટેલ, સેક્રેટરી, કાઉન્સિલ ફોર સોશ્યલ જસ્ટીસ, દ્વારા ગુજરાત ગવર્નરને એક પત્રમાં ગુજરાત રાજ્યમાં માનવ અધિકાર હનનની ગંભીર ફરિયાદ કરી છે, જેમાં દલિત યુવતી પર બળાત્કાર અને ત્યારબાદ પોલીસ અને અન્ય સત્તાધારીઓ દ્વારા કાયદાને અનિમિત રીતે વળગાડી આરોપીઓને બચાવવા માટે કૃત્ય કરાયું હોવાનો ઉલ્લેખ છે. એમણે માનવ અધિકાર સંરક્ષણના આંતરરાષ્ટ્રીય કરારો અને 1993ના માનવ અધિકાર સંરક્ષણ અધિનિયમનો ઉલ્લેખ કરી રાજ્યમાં માનવ અધિકાર આયોગની “સ્વતંત્ર” અને “તટસ્થ” કામગીરી પર શંકા વ્યક્ત કરી છે.
આ કિસ્સો 2011માં પંચમહાલ જિલ્લાના સંતરામપુર તાલુકામાં થયો હતો, જ્યાં અનુસૂચિત જાતિની યુવતી સાથે બળાત્કાર થયો હતો. જો કે, પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરીયાદ નોંધાવતી વખતે સત્તાવાળાઓએ દબાણ કર્યું, ફરીયાદ લખાવતી યુવતીને જબરજસ્તી રોકવામાં આવી અને ફરીયાદમાં ફેરફાર કરીને બળાત્કારના મુખ્ય આરોપીઓને બચાવવામાં આવ્યા. FIR નોંધી આરોપીઓના નામો બદલીને કેટલાક સત્તાધારી પક્ષના રાજકીય આગેવાનોને બચાવવાનો કાવતરું રચાયું.
આ દલિત યુવતી જ્યારે સંતરામપુર પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરીયાદ માટે પહોંચી ત્યારે ફરજ પરના PSO કનુભાઈએ પહેલેથી જ એક કાગળ પર ફરિયાદ લખાવી હતી. આ દરમિયાન, સત્તાધારી પક્ષના સભ્યો પોલીસ સ્ટેશનમાં પહોંચી યુવતીને પોતાની ગાડીમાં ખેંચી લઇ ગયા. આ પછી યુવતીની ફરિયાદમાં ફેરફાર કરીને મુખ્ય ત્રણ રાજકીય આગેવાનોના નામ બદલી નાંખવામાં આવ્યા.
જ્યારે કાઉન્સિલ ફોર સોશ્યલ જસ્ટિસે આ મામલાની વિગતો મેળવી ત્યારે ફરિયાદ ગુજરાત રાજ્યના તત્કાલીન પોલીસ મહાનિદેશક સમક્ષ કરવામાં આવી. તેમણે તપાસ માટે ગોધરા DSPને નિમણૂક કરી. તપાસ દરમિયાન FIR ફાડી નાખવાનો અને મુખ્ય આરોપીઓના નામ બદલી નાંખવાનો પુરાવો મળ્યો હતો, પણ DSPએ આ ગંભીર કાયદા વિરુદ્ધના કૃત્ય માટે ફોજદારી કાર્યવાહી ન કરી.
આ પછી, DSPએ ફોજદારી ફરિયાદ દાખલ કરવા બદલે PSI અને ASI વિરુદ્ધ ખાતાકીય તપાસ શરૂ કરી, જે લગભગ એક વર્ષ સુધી ચાલતી રહી. આ તપાસ દરમિયાન પણ, તપાસ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે FIR ફાડી નાખવામાં આવી છે અને આરોપીઓને બચાવવા માટે ફરિયાદમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે.
DSPએ આ આરોપીઓ વિરુદ્ધ ફોજદારી કેસ દાખલ કરવાની ફરજ હોવા છતાં, માત્ર 3,000 રૂપિયાનો દંડ કરીને કેસ બંધ કરી દીધો. જ્યારે આ મામલો ગુજરાત રાજ્ય માનવ અધિકાર આયોગ સમક્ષ પહોંચ્યો ત્યારે આયોગે માત્ર PSI અને ASI વિરુદ્ધ ફરિયાદ દાખલ કરવાનો આદેશ કર્યો પરંતુ DSP પર કોઈ કાર્યવાહી કરી ન હતી.
આ પત્રમાં આયોગની કાર્યપદ્ધતિ અને તેની તટસ્થતા પર ગંભીર સવાલ ઊભા કર્યા છે. આયોગમાં કોર્ટ રૂમ હોવા છતાં, પક્ષકારોને ક્યારેય બોલાવવામાં આવતું નથી, તેમને સાંભળવામાં આવતું નથી, અને કાનૂની પ્રક્રિયાની જગ્યાએ માત્ર વહીવટી કારકૂની કામગીરી કરવામાં આવે છે.
આ મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં રાખીને રાજ્યના ગવર્નરને અપીલ કરવામાં આવી છે કે તેઓ આ ગંભીર મુદ્દાઓ પર તપાસના આદેશ આપે અને માનવ અધિકાર આયોગની કામગીરીની નિષ્પક્ષતા સુનિશ્ચિત કરે.
Comments