વર્ષ 2024-25નું બજેટ ભારત સરકાર દ્વારા નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમને સંસદમાં રજૂ કર્યું હતું. આ વર્ષનું બજેટ 4820512.08 કરોડ રૂપિયા છે, જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં લગભગ 1% વધારે છે. જ્યારે લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયનું બજેટ માત્ર 3183.24 કરોડ રૂપિયા છે જે કુલ બજેટના અંદાજે 0.0660% છે. વર્ષ 2021-22માં લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયનું બજેટ રૂ. 4810.77 કરોડ હતું, જ્યારે 2022-23 માટે રૂ. 5020.50 કરોડની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. ગયા વર્ષે 2023-24માં તે રૂ. 3097.60 કરોડ હતો.
પ્રિ મેટ્રિક સ્ટુડન્ટ સ્કોલરશિપ સ્કીમમાં રૂ. 106.84 કરોડનો ઘટાડો, પોસ્ટ મેટ્રિક સ્કીમમાં રૂ. 80.38 કરોડનો વધારો, મેરિટ કમ મીન્સ સ્કીમમાં રૂ. 10.2 કરોડનો ઘટાડો, મૌલાના આઝાદ ફેલોશિપ સ્કીમમાં રૂ. 50.92 કરોડનો ઘટાડો, રૂ. 4 કરોડનો ઘટાડો કોચિંગ સ્કીમ, રૂ. 5.70 કરોડની વ્યાજ સબસિડી, UPSC તૈયારી યોજનામાં શૂન્ય 00 જોગવાઈ, કૌમી વક્ફ બોર્ડ વિકાસ યોજનાના બજેટમાં રૂ. 1 કરોડનો ઘટાડો, કૌશલ્ય વિકાસ પહેલ યોજનામાં 0% જોગવાઈ, નયી મંઝીલ યોજનામાં 0% જોગવાઈ, લઘુમતી મહિલાઓની નેતૃત્વ વિકાસ યોજનામાં 0% જોગવાઈ, ઉસ્તાદ યોજનામાં 0% જોગવાઈ, નવી મંઝિલ યોજનામાં 0.00 જોગવાઈ, હમારી ધરોહર યોજનામાં 0.00 જોગવાઈ, PM હેરિટેજ એન્હાન્સમેન્ટ સ્કીમમાં 40 કરોડની જોગવાઈ, રાષ્ટ્રીય લઘુમતી નાણા અને વિકાસ નિગમમાં કેન્દ્રીય હિસ્સામાં 0.00 જોગવાઈ, લઘુમતીઓ માટે શૈક્ષણિક યોજનામાં 8.00 કરોડની જોગવાઈ રાષ્ટ્રીય લઘુમતી આયોગના બજેટમાં રૂ. 1 કરોડ, ભાષાકીય લઘુમતીઓના બજેટમાં રૂ. 1 કરોડનો ઘટાડો, મૌલાના આઝાદ ફાઉન્ડેશન માટે શૂન્ય જોગવાઈ, પીએમજેવીકેમાં રૂ. 310.90 કરોડનો વધારો સૂચવવામાં આવ્યો છે.
આ સરકારનો સૌથી મોટો ભાર કૌશલ્ય વિકાસ પર છે, આ આઇટમ માટે માત્ર 3 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી છે.
ઉપર આપેલા આંકડા ગયા વર્ષના બજેટ અંદાજ અને આ વર્ષના બજેટ અંદાજ વચ્ચેનો તફાવત દર્શાવે છે.
આ દર્શાવે છે કે સરકાર લઘુમતી સમાજ સાથે ભેદભાવ કરી રહી છે, સરકાર નથી ઈચ્છતી કે ભારતનો લઘુમતી સમાજ વિકાસના માર્ગે આગળ વધે. માઈનોરિટી કોર્ડિનેશન કમેટી (MCC) આ બજેટને ભેદભાવપૂર્ણ બજેટ માને છે અને માંગ કરે છે કે પછાત સમાજના ઉત્થાન માટે વિશેષ જોગવાઈ તરીકે વસ્તીના હિસાબે કેન્દ્રીય બજેટમાં ઓછામાં ઓછા 1 લાખ કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવે.
---
*કન્વીનર, માઈનોરીટી કોરડીનેશન કમિટી
टिप्पणियाँ